دوره آموزش گلدوزی مبتدی

جلسه اول: معرفی هنر گلدوزی و ابزار مورد نیاز برای این هنر

تاریخچه گلدوزی:

شاید برای شما هم جالب باشد که کلمه‌ی embroidery به معنای گلدوزی، از واژه‌ی فرانسوی broderie به معنای آراستن یا تزیین گرفته شده است. امروزه هنر گلدوزی در سرتاسر جهان، هنرمندان و علاقمندان زیادی دارد، اما اعتقاد بر این است که خاستگاه آن چین و خاور نزدیک بوده است .

اولین زمان پیدایش گلدوزی به قرن نهم و دهم در سوئد بر می‌گردد. دورانی که عصر وایکینگ نام گرفته است .اما دو قرن بعد، حدود سال ۱۰۰۰ میلادی بود که هنر گلدوزی در اروپا فراگیر شد .در این دوران، کلیسای مسیحی به شدت رشد کرده بود و بر بسیاری از کشورها تسلط داشت. آن‌ها برای نشان دادن شکوه و قدرت و ثروت‌شان، پارچه‌های تزیین شده‌ را از دیوار می‌آویختند یا به عنوان رومیزی بر روی میز پهن می‌کردند.

پرده‌ی نقش‌دار Bayeux، که یادآور دوره‌ی تسلط نورمن انگلستان در سال ۱۰۶۶ است یکی از معروف‌ترین آثار گلدوزی جهان و محصول همان دوره است. اندازه‌ی این پرده، حدود ۷۰ متر در ۵۰ سانتیمتر بوده و بر روی پارچه ی کتانی با الیاف پشمیِ رنگیِ آن، حدود پنجاه صحنه‌ی مختلف گلدوزی شده است.

قابل ذکر میباشد که قدیمی‌ترین نمونه‌های گلدوزی‌شده ایرانی که در دست است متعلق به دوره سلجوقی است.

–وسایل مورد نیاز در هنرگلدوزی:

اولین گام برای شروع گلدوزی تهیه وسایل مورد نیاز می باشد. در ادامه تعدادی از اصلی ترین و اولیه ترین وسایل مورد نیاز برای این هنر ارائه شده است، که در ادامه به توضیح هر کدام از این ابزار پرداخته می شود.

1-کارگاه گلدوزی 2- قیچی 3- نخ مناسب گلدوزی 4- سوزن گلدوزی 5-خودکار حرارتی یا ماژیک قابل حل در آب 6- پارچه مناسب گلدوزی7- اتو بخار و تخته اتو

1-کارگاه گلدوزی:

کارگاه گلدوزی که در زبان انگلیسی به آن  Embroidery hoop  گفته می شود، حلقه‌ای است که از دو بخش تشکیل شده، پارچه را در میان آن قرار می‌دهند و با پیچی که در میان حلقه قرار دارد آن را ثابت می‌کنند. کارگاه، کمک می‌کند که پارچه در حین کار تکان نخورد و جابجا نشود و سوزن و نخ گلدوزی نیز به راحتی از پارچه رد شوند. اندازه‌ی کارگاه به اندازه‌ی طرح شما بستگی دارد. هر چه طرح‌تان بزرگ‌تر باشد، باید از کارگاه بزرگ‌تری استفاده کنید.

کارگاه‌ها هم به صورت چوبی و هم به صورت پلاستیکی وجود دارند. شما می‌توانید بسته به سلیقه یا راحتی خود در استفاده از هر کدام از آنها یکی را انتخاب کنید. به طوز کلی بیشتر هنرمندان گلدوزی، اعتقاد دارند که کارگاه چوبی برای ثابت نگه داشتن پارچه، بهتر از کارگاه پلاستیکی می باشد.  این وسیله می تواند به میزان زیادی به دقت و ظرافت اثر نهایی شما کمک کند.

طریقه استفاده از کارگاه گلدوزی: برای این که بتوان پارچه را به خوبی در کارگاه مورد نظر ثابت کرد باید ابتدا پیچی که در قسمت بالایی کارگاه وجود دارد را شل کنید، با این کار حلقه­ ها از یکدیگر جدا خواهند شد.

حلقه بیرونی را کنار گذاشته و پارچه مورد نظر را بر روی حلقه داخلی بگذارید، پس از این کار حلقه بیرونی را روی آن گذاشته و محکم فشار دهید.

به این طریق پارچه میان دو حلقه محکم شده و حالت ساندویچی شکلی پیدا می­کند. سپس با محکم کردن پیچ بالایی حلقه پارچه کشیده می­شود. توجه داشته باشید که میزان کشیدگی پارچه نباید بیش از حد باشد چون میتواند کار گلدوزی را با مشکل روبرو کند.

زمانی که پارچه به شکل درستی کشیده شد می­توانید پیچ را محکم کنید تا پارچه ثابت بماند. لازم به ذکر است که کارگاه ها میتوانند به صورت اشکال مختلف از جمله بیضی، مربع و دایره باشند و هنرمند با توجه به شکل و طرح نهایی میتواند تصمیم بگیرد که از چه نوع کارگاهی استفاده کند.

چند شکل از کارگاه گلدوزی

-قیچی:

از قیچی برای قطع کردن و کوتاه کردن و تغییر نخ گلدوزی، و یا برش دادن پارچه و همچنین برای تمیز کردن کار، استفاده می کنیم. در گلدوزی شاید بارها نیاز داشته باشیم نخ‌ای را که با آن کار می‌کنیم قیچی کنیم و رنگ نخ را عوض کنیم تا طرح دلخواه‌مان کم‌کم شکل بگیرد.

– نخ مناسب گلدوزی:

نخ گلدوزی را می توانید در رنگهای بسیار متنوع تهیه کنید، که یکی از بهترین و باکیفیت ترین انواع نخ گلدوزی،  نخ دمسه (DMC)  می باشد. نخ دمسه، شش لایه دارد و شبیه نخ کوبلن است  که به صورت کلاف های هشت متری به فروش می رسد و جنس آن معمولاً کتان است.

چند نمونه نخ مناسب برای گلدوزی

انواع دیگر نخ که در گلدوزی استفاده می شود:

-نخ عمامه، که به آن نخ ابریشمی هم گفته می شود.

-نخ پشمی  مخصوص گلدوزی.

-نخ ابریشمی که وقتی از آن برای دوخت طرح روی پارچه استفاده می شود، اصطلاحاً به آن ابریشم دوزی می گویند.

در ادامه به معرفی دیگر لوازم گلدوزی و آموزش کامل این هنر خواهیم پرداخت.